भारत सरकारने नव्या पंतप्रधान विद्यालक्ष्मी योजनेला मंजुरी दिली असून, ह्या योजनेचा मुख्य उद्देश होतकरू विद्यार्थ्यांना आर्थिक सहाय्य पुरवणे आहे. गुणवत्ताधारित उच्च शिक्षणाच्या दिशेने मार्गक्रमण करणाऱ्या विद्यार्थ्यांना वित्तीय अडथळ्यांशिवाय शिक्षण घेण्याची संधी देणे, ही ह्या योजनेची प्रमुख कल्पना आहे.
योजनेचा उद्देश
पंतप्रधान विद्यालक्ष्मी योजनेचा मुख्य उद्देश हा उत्तम शैक्षणिक गुणवत्ताधारीत विद्यार्थ्यांना आर्थिक सहाय्य पुरवणे आहे, ज्यामुळे आर्थिक मर्यादा शिक्षणाच्या प्रवासात अडथळा ठरणार नाहीत. या योजनेतून विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक कर्जासाठी जामीनशिवाय आणि तारणशिवाय सहकार्य दिले जाणार आहे.
पंतप्रधान विद्यालक्ष्मी योजनेची वैशिष्ट्ये
- तारण-फ्री आणि जामीन-फ्री कर्ज ह्या योजनेत गुणवत्तायुक्त उच्च शिक्षण संस्थांमध्ये (Quality Higher Education Institutions – QHEIs) प्रवेश मिळालेल्या विद्यार्थ्यांना तारण व जामीनशिवाय कर्ज देण्यात येणार आहे. आर्थिकदृष्ट्या मागासलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी ही योजना मोठा आधार ठरणार आहे.
- NIRF रँकिंगवर आधारित पात्रता ह्या योजनेचा लाभ केवळ NIRF (National Institutional Ranking Framework) रँकिंगनुसार गुणवत्ता असलेल्या उच्च शिक्षण संस्थांमध्ये मिळालेल्या विद्यार्थ्यांसाठीच उपलब्ध आहे. त्यामुळे विद्यार्थी गुणवत्ता शिक्षण संस्थांमध्ये प्रवेश घेण्यास प्रवृत्त होतील.
- कर्जास ७.५ लाख रुपयेपर्यंत ७५% क्रेडिट हमी ७.५ लाख रुपयांपर्यंत कर्ज घेतलेल्या विद्यार्थ्यांना, कर्जाच्या ७५% भागावर हमी देण्यात येईल. ह्या वैशिष्ट्यामुळे विद्यार्थ्यांना आणि वित्तीय संस्थांना विशेष आधार मिळेल, ज्यामुळे कर्जमाफीची शक्यता कमी होते.
योजनेचे लाभ
- उच्च शिक्षणास प्रोत्साहन पंतप्रधान विद्यालक्ष्मी योजना विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षणासाठी प्रेरणा देते, कारण आर्थिक सहाय्य पुरवून आर्थिकदृष्ट्या मागासलेले विद्यार्थीही गुणवत्तायुक्त शिक्षण घेऊ शकतात.
- गुणवत्तापूर्ण संस्थांमध्ये प्रवेशासाठी संधी ह्या योजनेच्या माध्यमातून विद्यार्थी NIRF रँकिंग असलेल्या उत्तम शिक्षण संस्थांमध्ये प्रवेश घेण्यासाठी प्रोत्साहित होतील.
- कुटुंबावर कमी आर्थिक ओझे कर्जाच्या ७५% हमीमुळे विद्यार्थ्यांच्या कुटुंबीयांवरचे आर्थिक ओझे कमी होते, ज्यामुळे उच्च शिक्षणासाठी आर्थिक साहाय्य मिळण्यास मदत होते.
निष्कर्ष
पंतप्रधान विद्यालक्ष्मी योजना ही भारतातील शैक्षणिक क्षेत्रात एक स्वागतार्ह पाऊल आहे. विद्यार्थ्यांच्या गुणवत्ताधारित शिक्षणाला आर्थिक साहाय्य पुरवण्याची ही योजना देशातील शैक्षणिक दर्जा वाढवण्याच्या दृष्टीने एक महत्त्वपूर्ण प्रयत्न आहे. शैक्षणिक स्वप्ने साकार करण्याची आशा ह्या योजनेच्या माध्यमातून उंचावली जाते.
अधिक माहितीसाठी आणि पात्रता तपशीलासाठी, अधिकृत वेबसाईटला भेट द्या किंवा आपले शैक्षणिक संस्थेचे वित्तीय सहाय्य कार्यालयाशी संपर्क साधा.
संदर्भ दुवा: मोदी सरकार मंजूर पंतप्रधान विद्यालक्ष्मी योजना
