महाराष्ट्रातील चंद्रपूर जिल्ह्यातील घनदाट जंगलात वसलेले भामरागड वन्यजीव अभयारण्य हे निसर्गप्रेमी आणि वन्यजीव प्रेमींसाठी एक छुपे रत्न आहे. सह्याद्री पर्वतरांगांच्या दक्षिणेकडील भागात वसलेले, हे अभयारण्य व्यस्त शहरी जीवनातून एक शांत सुटका देते, एक अस्पर्शित वाळवंट प्रदान करते जे विविध वनस्पती आणि प्राण्यांचे घर आहे. महाराष्ट्रातील इतर वन्यजीव राखीव अभयारण्यांच्या तुलनेत कमी प्रसिद्ध असले तरी, भामरागड या प्रदेशातील नैसर्गिक सौंदर्य आणि जैवविविधतेचा शोध घेऊ इच्छिणाऱ्यांसाठी एक समृद्ध अनुभव देण्याचे वचन देतो.
भामरागडचे लँडस्केप
भामरागड वन्यजीव अभयारण्य सुमारे 104 चौरस किलोमीटर क्षेत्रफळात पसरलेले आहे, ज्यामध्ये घनदाट जंगले, वाळलेल्या टेकड्या आणि वळणा-या नद्या यांचा समावेश आहे. या भागात ओलसर पानझडी जंगले आणि हिरवळीचे वर्चस्व आहे जे वनस्पती आणि प्राणी जीवनाच्या विस्तृत श्रेणीस समर्थन देते. पमलगौतम आणि पर्लकोटा या नद्या अभयारण्यातून वाहतात, त्या नयनरम्य लँडस्केपमध्ये भर घालतात आणि त्या परिसरात राहणाऱ्या वन्यजीवांसाठी महत्त्वपूर्ण जीवनरेखा देखील आहेत.
हे जंगल प्रामुख्याने साग, बांबू आणि इतर पानगळीच्या झाडांनी व्यापलेले आहे, ज्यामुळे ते प्राणी आणि पक्ष्यांच्या विस्तृत श्रेणीसाठी एक आदर्श निवासस्थान बनते. खडबडीत भूभाग, घनदाट जंगले आणि निसर्गरम्य नद्या निसर्गाशी पुन्हा संपर्क साधू पाहणाऱ्या पर्यटकांसाठी साहसी अनुभव देतात.
भामरागड येथील वन्यजीव
हे अभयारण्य त्याच्या समृद्ध जैवविविधतेसाठी ओळखले जाते, जे विविध प्राणी, पक्षी आणि सरपटणारे प्राणी यांचे घर देते. जंगल एक्सप्लोर करताना, अभ्यागत अनेक प्रमुख प्रजाती पाहण्याची अपेक्षा करू शकतात, यासह:
बिबट्या: अभयारण्यातील प्रमुख शिकारींपैकी एक, बिबट्या घनदाट जंगलातून फिरताना दिसतात.
आळशी अस्वल: त्यांच्या लाजाळू आणि निशाचर स्वभावासाठी ओळखले जाणारे, स्लॉथ अस्वल हे अभयारण्याचे आणखी एक वैशिष्ट्य आहे.
जंगली डुक्कर: हे प्राणी अभयारण्यात मोकळेपणाने फिरतात, अनेकदा पाण्याच्या स्त्रोतांजवळ दिसतात.
चितळ (स्पॉटेड डियर): त्यांच्या कृपेसाठी आणि सौंदर्यासाठी ओळखले जाणारे, चितळचे कळप अनेकदा मोकळ्या गवताळ प्रदेशात चरताना दिसतात.
भारतीय गौर (बायसन): मोठ्या प्रमाणात भारतीय गौर अधूनमधून अभयारण्यात, विशेषत: पहाटे किंवा संध्याकाळी उशिरा पाहिल्या जाऊ शकतात.
इतर सस्तन प्राणी: जॅकल्स, हायना आणि बार्किंग डियर देखील जंगलात राहतात, ज्यामुळे या प्रदेशातील वन्यजीवांची समृद्ध विविधता वाढते.
सस्तन प्राण्यांच्या व्यतिरिक्त, अभयारण्य विविध पक्ष्यांच्या प्रजातींचे घर आहे, ज्यामुळे ते पक्षीनिरीक्षकांसाठी एक आश्रयस्थान बनले आहे. पॅराकीट्स, ड्रोंगो, किंगफिशर आणि मोर यांसारखे पक्षी सामान्यतः आढळतात. अभयारण्याच्या शांत वातावरणासह समृद्ध पक्षीजीवन हे निसर्ग छायाचित्रण आणि पक्षीनिरीक्षणासाठी योग्य ठिकाण बनवते.
आदिवासी जमाती आणि स्थानिक संस्कृती
भामरागड वन्यजीव अभयारण्य हे अनेक आदिवासी समुदायांचे घर आहे, ज्यात माडिया गोंड जमातीचा समावेश आहे, जे या प्रदेशात शतकानुशतके वास्तव्य करतात. माडिया गोंड लोक जंगलाशी घनिष्ट संबंध ठेवतात आणि त्यांची जीवनशैली अभयारण्यातील नैसर्गिक संसाधनांभोवती फिरते. अभ्यागतांना त्यांच्या अद्वितीय संस्कृती, परंपरा आणि जीवनशैलीची झलक मिळू शकते.
स्थानिक आदिवासी संस्कृतीतील सर्वात आकर्षक पैलू म्हणजे त्यांना जंगल आणि त्यातील संसाधनांचे ज्ञान. आदिवासींना औषधी वनस्पती, वनौषधी आणि वन्यजीवांचे विस्तृत ज्ञान आहे, जे ते पिढ्यानपिढ्या पुढे गेले आहेत. स्थानिक संस्कृती समजून घेण्यात स्वारस्य असलेल्यांसाठी, जवळच्या आदिवासी वसाहतींना भेट दिल्यास एक समृद्ध सांस्कृतिक अनुभव मिळू शकतो.
भामरागडला भेट देण्याची उत्तम वेळ
भामरागड वन्यजीव अभयारण्याला भेट देण्याचा सर्वोत्तम वेळ नोव्हेंबर ते मार्च दरम्यान असतो, जेव्हा हवामान थंड आणि आल्हाददायक असते, ज्यामुळे जंगलाचा शोध घेणे सोपे होते. या काळात, वन्यजीव दिसण्याची शक्यता जास्त असते कारण थंडीच्या महिन्यात प्राणी जास्त सक्रिय असतात.
पावसाळ्याच्या हंगामात (जून ते सप्टेंबर) देखील त्याचे आकर्षण असते, कारण अभयारण्य हिरवेगार आणि हिरवेगार बनते आणि नद्या आणि नाले पूर्ण वाहतात. तथापि, मुसळधार पावसात काही भागात प्रवेश करणे कठीण होऊ शकते, त्यामुळे तुम्ही या हंगामात भेट दिल्यास त्यानुसार नियोजन करणे महत्त्वाचे आहे.
भामरागड वन्यजीव अभयारण्यात कसे जायचे
भामरागड काहीसा दुर्गम आहे, पण तिथल्या अस्पर्शित सौंदर्यामुळे प्रवास सार्थ होतो. तुम्ही अभयारण्यात कसे पोहोचू शकता ते येथे आहे:
रस्त्याने: भामरागढचे सर्वात जवळचे शहर अहेरी आहे, जे सुमारे 35 किलोमीटर अंतरावर आहे. अभयारण्य रस्त्याने चांगले जोडलेले आहे, आणि अभयारण्य अभयारण्यापर्यंत पोहोचण्यासाठी अभ्यागत खाजगी टॅक्सी भाड्याने घेऊ शकतात किंवा स्थानिक वाहतूक घेऊ शकतात.
रेल्वेने: सर्वात जवळचे रेल्वे स्टेशन बल्लारपूर येथे आहे, अभयारण्यापासून सुमारे 200 किलोमीटर अंतरावर आहे. तिथून अभयारण्यात जाण्यासाठी टॅक्सी आणि बस भाड्याने घेता येतात.
हवाई मार्गे: सर्वात जवळचे विमानतळ नागपूरचे डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आहे, अंदाजे 370 किलोमीटर अंतरावर आहे. नागपुरातून, अभयारण्य गाठण्यासाठी पर्यटक टॅक्सी किंवा बस घेऊ शकतात.
निवास पर्याय
भामरागड हे तुलनेने अस्पर्शित ठिकाण असल्याने, अभयारण्यात मर्यादित निवास पर्याय उपलब्ध आहेत. तथापि, अभ्यागतांना जवळच्या अहेरी गावात मूलभूत निवास उपलब्ध आहे. काही सरकारी गेस्ट हाऊस आणि लॉज आहेत जे आरामदायी पण साध्या राहण्याच्या सुविधा देतात. विशेषत: पीक सीझनमध्ये, आगाऊ निवास बुक करण्याचा सल्ला दिला जातो.
निष्कर्ष
भामरागड वन्यजीव अभयारण्य हे एक निर्मळ आणि मूळ ठिकाण आहे जे साहस, वन्यजीव अन्वेषण आणि सांस्कृतिक विसर्जन यांचे परिपूर्ण मिश्रण देते. गजबजलेल्या पर्यटन स्थळांपासून पळ काढू पाहणाऱ्या आणि महाराष्ट्राच्या वाळवंटातील असुरक्षित सौंदर्याचा अनुभव घेऊ इच्छिणाऱ्यांसाठी भामरागड हे एक आदर्श ठिकाण आहे. तुम्ही वन्यजीव प्रेमी असाल, ट्रेकर असाल किंवा फक्त शांतता आणि शांतता शोधत असाल, हे अभयारण्य निसर्गाच्या हृदयात एक अविस्मरणीय अनुभव देते.
भामरागडला भेट देण्याची योजना करा आणि स्वतःला तिथल्या वाळवंटात आणि समृद्ध जैवविविधतेमध्ये बुडवा.
Location: Click Here
