कास पठार, महाराष्ट्रातील सातारा जिल्ह्यात वसलेले एक अद्वितीय ठिकाण आहे, जे “फुलांचे ताटवे” म्हणून ओळखले जाते. हे पठार युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांमध्ये समाविष्ट असून त्याच्या हंगामी फुलांच्या विविधतेसाठी आणि जैवविविधतेसाठी प्रसिद्ध आहे.
भौगोलिक ठिकाण
कास पठार पश्चिम घाटाच्या पर्वतरांगेत वसलेले आहे. हे पठार सातारा शहरापासून सुमारे २५ किमी अंतरावर आहे. समुद्रसपाटीपासून साधारण १,२०० मीटर उंचीवर असलेल्या या पठारावर पावसाळ्याच्या काळात सप्तरंगी फुलांच्या ताटव्यांची जादू दिसते. विशेषतः सप्टेंबर आणि ऑक्टोबर महिन्यात येथे निसर्गाच्या अद्वितीय रंगांची उधळण पाहायला मिळते.
फुलांचे विविध प्रकार
कास पठार हे आपल्या हंगामी फुलांच्या विविधतेमुळे जागतिक स्तरावर प्रसिद्ध आहे. येथील वनस्पती आणि फुलांच्या विविध जाती या प्रत्येक वर्षी ठराविक काळात फुलतात. येथे ८५० पेक्षा जास्त वनस्पती जाती आढळतात, ज्यात ३९ प्रकारची सागरी वनस्पती आणि ४२ दुर्मिळ फुलांच्या जातींचा समावेश आहे.
जैवविविधता
कास पठार केवळ फुलांसाठी नव्हे तर त्याच्या जैवविविधतेसाठीही महत्त्वाचे आहे. येथील विशेष भूभाग आणि निसर्गामुळे अनेक दुर्मिळ आणि स्थानिक वनस्पती आणि प्राण्यांचे अस्तित्व राखले गेले आहे. पश्चिम घाटाच्या पर्यावरणीय वारशाचा हा एक सुंदर नमुना आहे.
पर्यटक आकर्षण
कास पठारावर दरवर्षी हजारो पर्यटक भेट देतात. निसर्गप्रेमी, वनस्पतिशास्त्रज्ञ, फोटोग्राफर आणि ट्रेकरसाठी हे ठिकाण एक अप्रतिम आकर्षण आहे. येथे पर्यावरण संवर्धनाच्या दृष्टीने काही नियम आहेत, जे पर्यटकांनी पाळणे आवश्यक आहे. पर्यटकांना फुलांचा आनंद घेण्यासाठी खास मार्गदर्शित सहलींची सुविधा दिली जाते.
कसे पोहोचाल?
कास पठार सातारा शहराजवळ असल्यामुळे मुंबई आणि पुण्यापासून येथे पोहोचणे सोपे आहे. पुण्याहून साधारण १३५ किमी आणि मुंबईहून साधारण २८० किमी अंतरावर असलेले कास पठार रस्ते मार्गाने सहज उपलब्ध आहे.
कास पठाराला भेट देताना काही विशेष सूचना
- कास पठार एक संवेदनशील पर्यावरणीय क्षेत्र आहे, त्यामुळे फुलांना आणि वनस्पतींना कोणतीही हानी पोहोचवू नये.
- हंगामी फुलांचा आनंद घेण्यासाठी सप्टेंबर-ऑक्टोबर हा सर्वोत्तम काळ आहे.
- कास पठारावर जाण्यापूर्वी ऑनलाइन प्रवेश परवाना घेणे आवश्यक आहे.
उपसंहार
कास पठार हे निसर्गाच्या रंगीन कॅनव्हासवर चित्रित केलेले एक उत्कृष्ट उदाहरण आहे. हंगामी फुलांचे ताटवे आणि जैवविविधता यामुळे हे ठिकाण अनोखे आणि असामान्य आहे. महाराष्ट्राच्या पश्चिम घाटाच्या या निसर्गरत्नाला भेट देणे हे पर्यावरणप्रेमींसाठी एक अविस्मरणीय अनुभव ठरतो.
संदर्भ:
https://www.maharashtratourism.gov.in/treasures/plateau/kaas-plateau
