नरनाळा किल्ला हा महाराष्ट्राच्या सतपुडा पर्वतरांगेतील एक प्राचीन आणि महत्त्वपूर्ण किल्ला आहे. याची निर्मिती फार पूर्वी करण्यात आली होती आणि त्याचा इतिहासही खूपच समृद्ध आहे. किल्ल्याच्या भव्य वास्तुशिल्पाचे आणि त्याच्या सभोवतालच्या परिसराचे दर्शन घेतल्यावर प्रत्येक पर्यटकाला भुरळ पडते. नरनाळा किल्ल्याची उंची आणि त्यावरून दिसणारे निसर्गरम्य दृश्य हे पर्यटकांचे मुख्य आकर्षण आहे.
किल्ल्याचा इतिहास
नरनाळा किल्ल्याचा इतिहास सुमारे १०व्या शतकातला आहे. किल्ल्याची निर्मिती राजा नल याने केली होती, असा उल्लेख आढळतो. मध्यकालीन काळात हा किल्ला विविध राजवंशांच्या अधिपत्याखाली होता. खानदेशातील सुलतानांनी आणि त्यानंतर मुघलांनीही या किल्ल्यावर आपली सत्ता गाजवली. किल्ल्याचे मुख्य द्वार, तटबंदी, बुरुज, आणि विविध इमारती ह्या प्राचीन वास्तुशिल्पाचे उत्तम उदाहरण आहेत.
वास्तुशिल्प आणि वैशिष्ट्ये
नरनाळा किल्ल्याची रचना भव्य आहे. किल्ल्याच्या प्रवेशद्वारावर अत्यंत आकर्षक शिल्पे कोरलेली आहेत. याच्या तटबंदीमुळे शत्रूंना या किल्ल्यावर हल्ला करणे कठीण झाले होते. किल्ल्याच्या आत विविध मंदिरे, दरवाजे, तलाव, बुरुज यांची उत्तम रचना पाहायला मिळते. या किल्ल्यावरून दिसणारे सह्याद्री पर्वतरांगेचे दृश्य हे अतिशय मनोहारी आहे.
किल्ल्याच्या सभोवतालचा निसर्ग
नरनाळा किल्ल्याच्या परिसरात घनदाट जंगल आहे. किल्ल्याच्या वरून सह्याद्री पर्वतरांगांचे दृश्य खूपच अप्रतिम दिसते. येथे ट्रेकिंगसाठी येणारे पर्यटक मोठ्या संख्येने येतात. निसर्गप्रेमींसाठी ही एक अद्वितीय जागा आहे. किल्ल्याच्या जवळ असलेली विविध प्रकारची वनस्पती आणि प्राणीजीवन हे इथे येणाऱ्या पर्यटकांचे प्रमुख आकर्षण आहे.
किल्ल्याची यात्रा कशी करावी?
नरनाळा किल्ला पाहण्यासाठी पर्यटकांनी अमरावती जिल्ह्यातील अचलपूर गावात यावे. अचलपूरपासून किल्ला जवळपास २० किमी अंतरावर आहे. किल्ल्यावर पोहोचण्यासाठी पायी किंवा जीपने प्रवास करता येतो. किल्ल्यावर जाणारा रस्ता निसर्गरम्य आहे, त्यामुळे प्रवासही आनंददायी होतो.
निष्कर्ष
नरनाळा किल्ला हा महाराष्ट्रातील एक ऐतिहासिक आणि निसर्गरम्य स्थळ आहे. याच्या भव्य वास्तुशिल्प आणि निसर्गसौंदर्यामुळे प्रत्येकाने एकदा तरी इथे भेट द्यायला हवी.
संदर्भ:
